Verloren
Als je gokt en verliest, kan ’t je gebeuren dat je achteraf probeert te verklaren waarom je hebt verloren. Dan steken twee bekende psychologische verschijnselen de kop op: Cognitieve Dissonantie en een Zelf Dienende Attributiefout (Self Serving Bias). Stel je voor wat er gebeurt als je 12 Miljoen Euro aan gemeenschapsgeld (ja, geld van U en mij) ‘verliest’ in cassatie bij de Hoge Raad. Naast het feit dat je veel hebt uit te leggen aan de gemeenteraad, heb je ook aan jezelf iets uit te leggen. Dan komen die eerder genoemde psychologische effecten vooral voren. Je weet dat ’t fout zit, want je hebt verloren. Toch zal je er alles aan doen om ’t te verklaren, als is ’t maar voor je eigen gemoedsrust.
Redeneren
Als antwoord op vragen zou je kunnen zeggen dat die uitspraak van de Hoge Raad echt als een verrassing kwam (“dit hadden we niet verwacht”); en dat de Hoge Raad ’t echt fout ziet (“onze juridisch adviseur staat hier ook helemaal achter”); en dat de uitspraak nog niet het einde betekent (“we onderzoeken nog hoe we hiermee verder gaan”); en dat ’t een menselijke fout is (“iedereen maakt fouten, maar dit is wel een flinke”); en dat dit verlies eigenlijk wel meevalt (“voor het ondergronds brengen van de hoogspanning is ook andere financiering mogelijk”). Zoveel woorden om je geweten te sussen. Zoveel zinnen om ’t te verklaren. Toch zal je er slecht van slapen, want ergens knaagt er iets.
Woordwaarde
Je voelt je misschien wel als die verkoper waar Marktplaats voor waarschuwt: “Als ’t te mooi is om waar te zijn, is dat ’t waarschijnlijk ook”. Je had veel woorden nodig om ’t te verkopen, maar hebt nog meer woorden nodig om het verlies te verklaren. Rentmeesterschap en sociale gerechtigheid zijn dan woorden die je maar even niet in de mond neemt. Het zou toch jammer zijn als die ook hun waarde zouden verliezen.
